Sinh con ở Nhật Bản: Những điều bạn không thể bỏ qua

Nhật Bản nổi tiếng với hệ thống y tế hiện đại và chăm sóc sức khỏe tuyệt vời nhưng đối với những người nước ngoài sống và làm việc tại đây, mang thai và sinh con có thể là một cuộc phiêu lưu đầy thách thức! Hãy tưởng tượng bạn đang cố gắng giải thích cơn thèm dưa hấu vào giữa mùa đông bằng tiếng Nhật. Đúng vậy, ngoài những thay đổi về cơ thể, bạn còn phải đối mặt với sự khác biệt về văn hóa, ngôn ngữ, và cả những quy định pháp lý cực kỳ chi tiết.

Đừng lo lắng, dưới đây là những điều bạn cần biết khi bước vào hành trình “bỉm sữa” tại Nhật Bản. Hãy chuẩn bị tinh thần cho những lần khám thai định kỳ, đón chào em bé ở một trong những bệnh viện sạch sẽ và an toàn nhất thế giới, và đừng quên mang theo cả từ điển hoặc ứng dụng dịch thuật nhé!

Hành trình mang thai

Chăm sóc thai kỳ

Nếu bạn nghi ngờ mình có thai, hãy đến bệnh viện có khoa sản càng sớm càng tốt để kiểm tra. Sau đó, hãy đến văn phòng hành chính địa phương của bạn để nộp đơn thông báo mang thai và nhận Sổ tay mẹ và bé (母子手帳). Tại đây, bạn có thể thảo luận với y tá công cộng hoặc nhân viên y tế về những vấn đề cần lưu ý trong quá trình mang thai, chuẩn bị cho sinh nở, tình trạng sức khỏe, hoặc bất kỳ mối quan tâm nào khác. Bạn cũng sẽ nhận được thông tin về các lớp học và chương trình dành cho thai phụ, cùng với phiếu giảm giá kiểm tra sức khỏe cho thai phụ.

Sổ tay mẹ và bé là một tài liệu vô cùng quan trọng, dùng để ghi lại thông tin về sức khỏe của bạn và con trong suốt thai kỳ cũng như sau khi sinh. Bạn cần mang theo sổ này khi đi khám sức khỏe, tiêm phòng, hoặc khi nhận hướng dẫn về chăm sóc sức khỏe. Tại Nhật Bản, sổ tay này thường được giữ gìn cẩn thận cho đến khi con trưởng thành, thậm chí có những gia đình trao lại cuốn sổ này cho con khi con kết hôn.

Khám thai định kỳ

Tại Nhật Bản, thai phụ được khuyến khích đi kiểm tra sức khỏe tổng cộng 14 lần trong suốt thai kỳ. Các buổi kiểm tra này bao gồm các xét nghiệm và đo lường nhằm theo dõi tình trạng sức khỏe của bạn cũng như sự phát triển và sức khỏe của thai nhi. Ngoài ra, bạn sẽ nhận được lời khuyên về chế độ dinh dưỡng và các thông tin cần thiết về cuộc sống trong thời gian mang thai.

Việc kiểm tra định kỳ giúp bạn nắm bắt rõ tình trạng sức khỏe, đồng thời đảm bảo thai kỳ diễn ra suôn sẻ và an toàn hơn.

Chi phí sinh con và trợ cấp

Chi phí sinh nở tại Nhật không được bảo hiểm y tế quốc gia chi trả vì không được coi là bệnh lý. Tuy nhiên, chính phủ hỗ trợ một khoản trợ cấp sinh đẻ (出産育児一時金 - Shussan Ikuji Ichijikin) dao động từ khoảng 400.000 đến 600.000 yên cho mỗi lần sinh, tùy thuộc vào bệnh viện. Nếu bạn có bảo hiểm y tế, bạn sẽ nhận được khoản trợ cấp sinh con một lần (出産育児一時金, "Shussan Ikuji Ichijikin") trị giá 420.000 yên. Để nhận được khoản trợ cấp này, bạn cần thực hiện các thủ tục trước tại quầy tư vấn của bệnh viện nơi bạn dự định sinh con.

Chọn nơi sinh

Có nhiều lựa chọn cho nơi sinh tại Nhật, từ các bệnh viện lớn, phòng khám phụ sản đến trung tâm sinh tự nhiên. Mỗi cơ sở có mức độ chăm sóc và chi phí khác nhau, nhưng nhìn chung đều đảm bảo an toàn với các bác sĩ và hộ sinh chuyên nghiệp.

Đăng kí và tham gia lớp học hướng dẫn làm cha – mẹ

Các lớp học dành cho mẹ bầu và lớp học nuôi dạy con được tổ chức bởi chính quyền địa phương và các cơ sở y tế, vì vậy bạn nên tham gia. Các buổi học này bao gồm nhiều phiên đào tạo thực hành, cung cấp thông tin về các dịch vụ hỗ trợ trước và sau khi sinh từ chính quyền địa phương, cách tắm cho bé, yêu cầu dinh dưỡng trong thai kỳ và khi nuôi con, chăm sóc răng miệng và nhiều chủ đề khác. Thông qua đó, bạn sẽ có được hình dung rõ ràng hơn về quá trình sinh đẻ và nuôi con.

Dù bạn có thể có những phong tục và quan điểm khác nhau tùy thuộc vào quê hương, khu vực hoặc tôn giáo của mình, nhưng bạn cũng nên cố gắng chấp nhận và áp dụng các phương pháp chăm sóc ở Nhật Bản mà bạn cảm thấy thoải mái. Điều này giúp bạn không chỉ học hỏi được nhiều kiến thức hữu ích mà còn dễ dàng hòa nhập vào hệ thống chăm sóc tại Nhật.

Thăm khám tại nhà bởi chuyên gia y tế

Trong suốt thai kỳ, chắc chắn sẽ có nhiều điều khiến bạn lo lắng, chẳng hạn như tình trạng sức khỏe và những thay đổi của cơ thể. Y tá công cộng và các bà đỡ của chính quyền địa phương thường sẽ đến thăm nhà để tư vấn về chế độ dinh dưỡng hợp lý, chuẩn bị cho việc sinh nở và chăm sóc sau sinh, hoặc những điều mà bạn khó có thể thảo luận khi đi khám tại bệnh viện. Vì vậy, bạn nên tận dụng dịch vụ này để nhận được sự hỗ trợ tốt nhất.

Sinh con ở Nhật

Cơn đau đẻ hoặc vỡ ối có thể xảy ra đột ngột, vì vậy bạn nên chuẩn bị sẵn những thứ cần thiết cho khi nhập viện, trong thời gian sinh, sau khi sinh và lúc xuất viện. Để những vật dụng này ở gần cửa ra vào hoặc ở một nơi mà gia đình bạn biết. Ngoài ra, bệnh viện mà bạn sẽ nhập viện cũng đã chuẩn bị nhiều đồ dùng cần thiết, vì vậy hãy kiểm tra trước và sắp xếp chúng một cách hợp lý. 

Những thứ bạn nhất định cần mang theo khi làm thủ tục nhập viện để sinh gồm: Sổ tay mẹ và bé, thẻ bảo hiểm y tế, con dấu cá nhân, thẻ đăng ký bệnh nhân tại bệnh viện bạn sẽ nhập viện, v.v. Nếu bạn gặp khó khăn với tiếng Nhật, việc sử dụng một ứng dụng dịch thuật sẽ rất hữu ích.

Sau khi sinh con bạn cần làm những thủ tục gì?

Sau khi sinh, bạn cần đăng ký khai sinh tại văn phòng hành chính địa phương trong vòng 14 ngày, bao gồm cả ngày sinh. Khi đến đăng ký, hãy mang theo các giấy tờ sau: mẫu thông báo khai sinh, giấy chứng nhận sinh (được cấp tại bệnh viện nếu bạn sinh tại cơ sở y tế), Sổ tay mẹ và bé, hộ chiếu của bạn và hộ chiếu của bạn đời.

• Đăng ký khai sinh (出生届): Hệ thống này sẽ trợ cấp một phần chi phí y tế cho con bạn. Độ tuổi đủ điều kiện có thể khác nhau tùy theo từng địa phương, nhưng hầu như không có chi phí y tế cho trẻ cho đến khi con tốt nghiệp tiểu học hoặc tương tự. Hãy mang theo thẻ bảo hiểm y tế có tên của con bạn và giấy chứng nhận đủ điều kiện nhận trợ cấp y tế, v.v., và nộp đơn tại văn phòng hành chính địa phương.

• Trợ cấp chi phí y tế cho trẻ em (小児医療費助成):  Hệ thống này trợ cấp một phần chi phí y tế cho trẻ em. Độ tuổi đủ điều kiện nhận trợ cấp có thể khác nhau tùy theo từng chính quyền địa phương, tuy nhiên, hầu như không có chi phí y tế nào cho trẻ cho đến khi các em tốt nghiệp tiểu học hoặc tương đương. Bạn cần mang theo thẻ bảo hiểm y tế có tên của con bạn, giấy chứng nhận đủ điều kiện nhận trợ cấp y tế cho trẻ em, v.v., và nộp đơn tại văn phòng hành chính địa phương.

• Trợ cấp trẻ em (児童手当): Khoản trợ cấp này được cấp cho cha mẹ/người giám hộ cho đến khi con của họ tốt nghiệp trung học cơ sở (có áp dụng giới hạn thu nhập, v.v.). Vui lòng nộp đơn tại văn phòng hành chính địa phương trong vòng 15 ngày kể từ ngày hôm sau sau khi con bạn chào đời. Mỗi năm vào tháng 6, bạn cần gia hạn bằng cách nộp mẫu thông báo về tình hình hiện tại.

• Thông báo cho Đại sứ quán và Cục Xuất nhập cảnh: Vui lòng làm thủ tục xin cấp quốc tịch và hộ chiếu cho con bạn tại Đại sứ quán của Việt Nam ở Nhật. Đông thời xin cấp tình trạng cư trú tại Cục Quản lý Xuất nhập cảnh trong vòng 30 ngày kể từ ngày sinh của con bạn. Sau khi nhận được giấy phép cư trú và xuất trình hộ chiếu thực tế của con bạn, thẻ cư trú sẽ được cấp

Nghỉ thai sản và chăm sóc con

Thai phụ có quyền xin nghỉ thai sản trước và sau khi sinh con, cụ thể là 42 ngày trước khi sinh (98 ngày đối với trường hợp mang thai đôi trở lên) và 56 ngày sau khi sinh. Trong thời gian này, thường các công ty ở Nhật Bản sẽ không chi trả lương cho thai phụ. Thay vào đó, bảo hiểm y tế sẽ chi trả khoản trợ cấp nghỉ thai sản, với mức bằng 67% lương cơ bản.

Tuy nhiên, nếu công ty vẫn chi trả lương cho người lao động trong thời gian nghỉ thai sản, và mức lương này bằng hoặc cao hơn mức trợ cấp từ bảo hiểm y tế, người lao động sẽ không nhận được khoản trợ cấp từ bảo hiểm. Điều này nhằm tránh tình trạng nhận được đồng thời cả lương và trợ cấp, gây sự không cân đối trong hệ thống hỗ trợ.

Cần lưu ý rằng, việc đăng ký và hoàn thành các thủ tục với công ty và cơ quan bảo hiểm là rất quan trọng để đảm bảo quyền lợi của thai phụ.

Tiêm phòng cho con

Khi bé được khoảng 2 tháng tuổi, bạn sẽ bắt đầu cho bé tiêm các loại vắc xin theo lịch định sẵn. Hãy sử dụng phiếu hỗ trợ từ chính quyền địa phương để đảm bảo bé được tiêm chủng đầy đủ và đúng thời gian

Hỗ trợ sau sinh

Kiểm tra sức khỏe cho bé khi được 1 tháng tuổi diễn ra tại bệnh viện nơi bạn đã sinh, nhằm kiểm tra sự phát triển và tình trạng sức khỏe của bé cũng như quá trình hồi phục của mẹ. Các buổi kiểm tra sức khỏe cho bé từ 3 đến 5 tháng tuổi, và kiểm tra sức khỏe trong giai đoạn cuối của thời kỳ sơ sinh sẽ diễn ra tại Trung tâm Hỗ trợ Toàn diện cho Việc Nuôi dạy Con của chính quyền địa phương, trung tâm y tế công cộng hoặc các cơ sở y tế.

Câu hỏi thường gặp

Đăng ký khai sinh cho bé cần những gì?

Phiếu đề nghị và thông tin liên hệ, Tờ khai thông tin theo mẫu, Giấy chứng sinh gốc có dấu đỏ, Copy Giấy chứng nhận kết hôn hoặc Trích lục ghi chú Kết hôn do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp (trong trường hợp Đăng ký kết hôn tại cơ quan có thẩm quyền nước ngoài), Bản gốc Jyuminhyou của cha mẹ; Copy thẻ cư trú của cha mẹ; Copy Hộ chiếu trang 2 và trang 3 của cha, mẹ.

Mẹ đơn thân có thể đăng ký khai sinh cho con không?

Mẹ đơn thân hoàn toàn có thể đăng ký khai sinh cho bé như bình thường, và hồ sơ chuẩn bị cũng không có gì khác biệt so với quy trình thông thường

Kết luận

Mang thai và sinh con ở Nhật Bản có thể giống như một chuyến phiêu lưu đầy thú vị – vừa đáng sợ, vừa đầy hứa hẹn! Với hệ thống y tế chất lượng cao và hàng loạt chính sách hỗ trợ, bạn sẽ nhận được sự chăm sóc chu đáo, từ các buổi khám thai tỉ mỉ cho đến những ngày nằm viện với đầy đủ tiện nghi. Tuy nhiên, trước khi bạn có thể thư giãn và tận hưởng hành trình này, hãy chắc chắn rằng bạn đã sẵn sàng về mặt tài chính và đã tìm hiểu kỹ mọi quy trình, thủ tục nhé.

Cứ bình tĩnh, chuẩn bị kỹ lưỡng, và hãy coi đây là cơ hội để trải nghiệm văn hóa chăm sóc sức khỏe kiểu Nhật Bản!