Điều kiện nhận trợ cấp thai sản ở Nhật: Những điều cần biết về thủ tục đăng ký

Phụ nữ ở Nhật thường sẽ có chế độ nghỉ thai sản sau khi sinh con. Bạn đang băn khoăn về thời gian nghỉ, khoản trợ cấp mà mình sẽ được nhận khi sinh con ở Nhật?

Hãy cùng MailMate tìm hiểu về một số vấn đề liên quan và các thủ tục cần thiết để đăng ký nhận trợ cấp thai sản khi sinh con ở Nhật.

Thời gian nghỉ thai sản của Nhật Bản

Ở Nhật Bản, thời gian nghỉ thai sản theo luật định (産前産後休業, sango kyūgyō) được chia thành hai phần: được nghỉ trước khi sinh là 6 tuần trước ngày dự sinh và 8 tuần sau sinh, khoảng hơn 3 tháng. Đối với trường hợp mẹ mang song thai trở lên, sẽ được nghỉ 98 ngày trước ngày dự sinh và 56 ngày sau khi sinh, khoảng 5 tháng.

Người lao động nghỉ trong thời gian này vẫn sẽ được nhận 2/3 mức lương một ngày nhân với số ngày thực nghỉ.

Sau khi sinh, nếu các mẹ chưa muốn quay lại làm việc ngay thì có thể xin nghỉ phép chăm sóc nuôi con (育児休業) cho đến khi con tròn 1 tuổi. Trường hợp bé đã tròn 1 tuổi nhưng gia đình vẫn chưa tìm được nhà trẻ phù hợp cho bé, các mẹ cũng có thể gia hạn thời gian nghỉ chăm con cho đến khi bé đủ 1 tuổi 6 tháng.

Để nghỉ thai sản ở Nhật Bản, bạn phải gửi "Thông báo nghỉ thai sản" cùng với các tài liệu khác trước ít nhất hai tuần.

Bạn cũng có thể quay lại làm việc sớm hơn trước khi hết 8 tuần; tuy nhiên, bạn sẽ cần sự chấp thuận của bác sĩ.

Điều kiện để nhận trợ cấp thai sản ở Nhật

Trợ cấp sinh con là một khoản tiền hỗ trợ cho những người mới sinh con, được cung cấp bởi chính phủ Nhật Bản. Số tiền trợ cấp là 42 man yên cho mỗi bé, và nếu bạn sinh đôi, số tiền trợ cấp sẽ là 84 man yên. Đây là một khoản hỗ trợ đáng kể giúp các gia đình giảm bớt gánh nặng tài chính khi chào đón thành viên mới.

Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi ở Nhật Bản , việc sa thải hoặc đối xử bất công với nhân viên của mình vì lý do mang thai, sinh con, nghỉ thai sản, chăm sóc con cái, v.v. là trái pháp luật. Quy định này cũng được áp dụng cho cả người nước ngoài làm việc chính thức và làm việc bán thời gian tại Nhật.

Để được hưởng gói trợ cấp nghỉ thai sản này, bạn phải đáp ứng cả 4 điều kiện sau:

• Đang làm việc ở Nhật tối thiểu 1 năm. Áp dụng cho trường hợp nhân viên chính thức hoặc nhân viên bán thời gian.

• Có tham gia bảo hiểm sức khỏe tại công ty.

• Mang thai trên 4 tháng. Trường hợp mẹ bị sảy thai thì vẫn được nhận khoản trợ cấp này.

• Có nhu cầu nghỉ việc để sinh con. Nếu bạn sinh con mà vẫn cố gắng đi làm thì không được nhận trợ cấp này đâu nhé.

Đặc biệt, bạn phải thông báo cho sếp hoặc quản lý công ty bạn tối thiểu 2 tuần trước ngày chuẩn bị nghỉ thai sản.

Thủ tục đăng ký nhận tiền trợ cấp nghỉ thai sản tại Nhật

Trước tiên bạn sẽ cần báo với công ty nơi bạn làm việc về thời gian dự sinh, thời gian bạn muốn nghỉ và việc đăng ký nhận trợ cấp nghỉ thai sản (出産手当金, shussan teatekin). Công ty sau khi nhận thông tin sẽ hướng dẫn bạn chi tiết các bước để được nhận trợ cấp này.

Dưới đây là các loại giấy tờ bạn cần chuẩn bị để nộp tại Hiệp hội bảo hiểm sức khỏe (全国健康保険協会):

• Đơn xin trợ cấp (健康保険出産手当金支給申請書): Bạn có thể download tại đây . Hoặc đến Hiệp hội bảo hiểm sức khoẻ 全国健康保険協会 để xin đơn và được hướng dẫn cụ thể hơn về cách điền tờ đơn xin trợ cấp;

• Photo thẻ Mynumber hoặc các giấy tờ chứng minh như thẻ cư trú, bằng lái xe… Mang theo cả bản gốc khi nộp;

• Bản photo Bảo hiểm sức khỏe 健康保険証;

• Bản photo Sổ tay mẹ và bé 母子手帳;

• Con dấu cá nhân;

• Giấy tờ chứng minh của công ty nơi bạn đang làm việc.

Nếu bạn có bảo hiểm y tế theo công ty hoặc đang đăng ký bảo hiểm việc làm (koyō hoken), bạn có thể nhận trợ cấp nghỉ thai sản với 2/3 mức lương trung bình để chi trả cho thời gian trước và sau khi sinh.

Bạn có thể nộp đơn xin trợ cấp nghỉ thai sản thông qua hệ thống bảo hiểm của Kyoukai Kenpo. Khoản trợ cấp này không được coi là thu nhập nên bạn được miễn thuế thu nhập và bảo hiểm lao động. Tuy nhiên, nếu sếp/quản lý của bạn tiếp tục chi trả khoản trợ cấp này thì thuế thu nhập và bảo hiểm lao động vẫn sẽ áp dụng.

Nếu bạn còn đang do dự, vướng mắc về thủ tục đăng ký hưởng trợ cấp thai sản ở Nhật có nhiều phức tạp và rào cản ngôn ngữ khi làm việc với cơ quan, chính quyền, MailMate có thể giúp bạn giải quyết vấn đề này. Với đội ngũ hỗ trợ chuyên nghiệp, MailMate sẽ tóm tắt, phiên dịch các thư từ, thông báo đến từ Văn phòng thành phố, Hiệp hội bảo hiểm sức khỏe giúp bạn dễ dàng đơn giản hóa quá trình, thuận lợi nhận được khoản trợ cấp khi sinh con ở Nhật.

Tiền lương được nhận khi nghỉ thai sản ở Nhật

Cách tính số tiền lương nhận được trong thời gian nghỉ thai sản

Để nhận được số tiền lương bạn cần đáp ứng thêm các điều kiện sau:

• 2 năm trước khi nghỉ chăm con, có 12 tháng có số ngày làm việc trên 11 ngày.

• Số tiền lương trợ cấp nhận được từ công ty không được lớn hơn 80% lương tháng.

• Số ngày “nghỉ chăm con” lớn hơn 20 ngày/tháng.

• Sẽ phải trở lại làm việc sau khi kết thúc thời gian nghỉ chăm con.

Số tiền được nhận sẽ phụ thuộc vào mức lương của mỗi người. Công thức tính như sau:

Tổng số tiền được nhận = (Mức lương cơ bản/30) * ⅔ * Số ngày nghỉ thực tế

Ví dụ: Lương cơ bản của bạn là 18 man yên/tháng, bạn nghỉ thai sản khi sinh con tổng 98 ngày (42 ngày trước khi sinh + 56 ngày sau khi sinh). Vậy số tiền bạn nhận được là:

1 ngày = (180,000/30)*(2/3)= 4,000 yên/ngày.

Tổng số tiền bạn nhận được là 4,000*98= 392,000 yên.

Lưu ý: phép tính trên chỉ là tương đối và có thể thay đổi theo thời gian. Các bạn cần hỏi bên bảo hiểm để biết kết quả chính xác hơn.

Số tiền nhận được nếu xin nghỉ thêm để chăm con (育児休業給付金)

Người mẹ nếu xin nghỉ thêm để chăm con thì vẫn sẽ có thể được nhận phúc lợi nghỉ phép chăm sóc trẻ em (育児休業給付金). Tuy nhiên số tiền nhận được sẽ giảm dần theo thời gian như sau:

• Từ ngày bắt đầu nghỉ đến ngày thứ 180: hưởng trợ cấp 67% lương hàng tháng.

• Từ ngày 181 trở đi: hưởng 50% lương hàng tháng.

Ví dụ: Người mẹ đi làm với mức lương hàng tháng là 180000 yên. Người mẹ có xin nghỉ 1 năm để chăm con:

Ngày nghỉ đầu tiên > ngày thứ 180: 180,000 x 67% = 120,600 yên.

Từ ngày 181 trở đi : 180,000 x 50% = 90,000 yên.

Vậy tổng số tiền trợ cấp trong trợ cấp trong thời gian 1 năm nghỉ chăm con là:

(120,000 x 6 tháng) + (90,000 x 4 tháng) = 1,083,600 yên.

* Lưu ý: Số tiền trợ cấp tối đa gia đình có thể nhận được ở chế độ này là 285,621 yên (mức 67% lương) và 213,150 yên (mức 50% lương) thôi nhé.

Bảo hiểm sức khỏe quốc dân（国民健康保険）

Người đang sinh sống tại Nhật Bản ai cũng phải tham gia một bảo hiểm y tế công nào đó. Bảo hiểm sức khỏe quốc dân là chế độ nhằm giảm nhẹ số tiền mà cá nhân tự chi trả cho chi phí y tế sau khi được tiếp nhận điều trị y tế do bệnh tật hay bị thương.

Người tham gia bảo hiểm sức khỏe quốc dân sẽ được cấp một 「Thẻ bảo hiểm sức khỏe quốc dân （国民(こくみん)健康(けんこう)保険証(ほけんしょう)）」. 「Thẻ bảo hiểm sức khỏe quốc dân」là vật rất quan trọng để chứng minh rằng là người đang tham gia bảo hiểm.

Khi thăm khám tại các cơ sở y tế, người tham gia bảo hiểm sức khỏe quốc dân cần xuất trình 「Thẻ bảo hiểm sức khỏe quốc dân」. Điều này giúp giảm bớt gánh nặng tài chính khi bạn cần chăm sóc y tế, vì bảo hiểm sẽ chi trả một phần lớn chi phí điều trị.

Các vấn đề thường gặp

Mang thai đến tháng thứ mấy thì bắt đầu nghỉ thai sản được?

Theo luật lao động của Nhật, các công ty không được phép bắt phụ nữ đi làm 6 tuần trước khi sinh (đa thai thì 14 tuần trước khi sinh) và ít nhất 6 tuần sau sinh.

Tuy nhiên, bạn có thể đi làm đến khi nào muốn và tiền trợ cấp sẽ chỉ được tính cộng trừ theo thời gian thực nghỉ của bạn.

Thời gian nào thì có thể đăng ký nhận trợ cấp thai sản được?

Khi các mẹ nghỉ sau sinh 56 ngày theo 産後休業 thì có thể đăng ký thủ tục nhận trợ cấp nghỉ thai sản. Thời gian nhận tiền là từ 2 tuần đến 2 tháng sau khi nộp đơn. Vậy nên, các mẹ hãy chuẩn bị những khoản tiết kiệm ngoài để chi tiêu trong thời gian sinh đẻ không lương của mình nha.

Tôi sẽ được trả bao nhiêu khi nghỉ thai sản ở Nhật?

Trợ cấp nghỉ thai sản sẽ bằng khoảng ⅔ mức lương bình thường hàng tháng của bạn.

Kết luận

Khi mới đến Nhật, quy trình đăng ký thủ tục nghỉ thai sản có thể hơi phức tạp với bạn. Tuy nhiên, nếu bạn hiểu rõ các quyền và lợi ích hiện có của mình sẽ giúp bạn có sự chuẩn bị tốt nhất và lên kế hoạch chăm sóc con mình, đồng thời có được sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống gia đình.